Kadrowanie: kąt kamery (angle of framing)

Pozycja kamery (a przy tym kadru) w relacji do przedstawionej inscenizacji. Kamerę można umieścić w dowolnym miejscu, gdyż liczba kątów widzenia jest nieograniczona (przy tworzeniu hasła korzystałam z książki Film art. Sztuka filmowa, wyd. Wojciech Marzec).

Wyróżniamy trzy podstawowe kategorie:
1. kąt prosty
2. kąt wysoki (perspektywa ptasia)
3. kąt niski (perspektywa żabia)

Kąt prosty
Przykłady scen z filmów, w których zastosowano kąt prosty:

Kadr z filmu Autor widmo, 2010, dyst. Summit Entertainment L.L.C.

Kadr z filmu Nightwatching, 2007 dyst. Monolith Films

Kąt wysoki
Wysoki kąt oznacza, że patrzymy na materiał w kadrze z góry. Najczęściej pokazywany jest na planie totalnym, gdzie widać całe miasto/a albo ważne miejsca, w których będzie się rozgrywała akcja filmu. Z perspektywy ptasiej często są pokazywane bitwy.

Kadr z filmu Władca Pierścieni- Dwie wieże, 2002 dyst. New Line Cinema

Coraz częściej zdarza się umieszczenie w ten sposób kamery na planie ogólnym. Może mieć to swoje wytłumaczenie w fabule, jak w przypadku Hobbita, gdzie Bilbo podziwia nowopoznane Rivendell. Bohater jest niewielkiego wzrostu podczas, gdy obiekty w mieście elfów są zwykle umiejscowione wysoko nad głowami. Z perspektywy ptasiej efekt ten jest wyraźniej widoczny.

Kadr z filmu Hobbit- Niezwykła podróż, 2012 dyst. New Line Cinema

Czasami scena ma wydźwięk artystyczny, jak w filmach Paula Thomasa Andersona.

Kadr z filmu Mistrz, 2012 dyst. The Weinstein Company

Kąt niski
Niski kąt oznacza, że patrzymy na obraz z dołu*. Często pokazywany z perspektywy niewielkiej postaci (dziecka bądź zwierzęcia), przez co świat wygląda na większy, budynki wyższe, a przeszkody trudniejsze do pokonania. Niegdyś tak pokazywano również postacie otyłe, gdyż przy takim skierowaniu kamery, wydawała się dużo grubsza.

Kadr z filmu Sokół maltański, 1941

Ówcześnie, na planie ogólnym, kąt żabi ma wytłumaczenie fabularne, a przy tym wygląda dużo efektowniej. We współczesnej, luźnej historii o Hiobie, A serious Man (Poważny człowiek), bohater wchodzi na dach domu, aby naprawić antenę. Przystaje na chwilę i rozmyśla nad swoim życiem, na które co chwilę spadają nieszczęścia.

Kadr z filmu Poważny człowiek, 2009 dyst.Focus Features

W innym wypadku, na bliższym planie, żabia perspektywa, może podkreślić wyjątkowość danej sceny i również mieć wartość artystyczną, jak w filmie Inglourious basterds (Bękartów wojny) Q. Tarantino. Aby nie zastosować spoilera napiszę tylko, że widzowie patrzą, niskiego kąta, oczami Hansa Landy. Dwaj bohaterowie grani przez Brada Pitta (dowódcy bękartów Aldo "Apacza" Raine'a) i B. J. Novaka (szeregowy Smithson Utivich) z rozbawieniem przyglądają mu się z góry.

Kadr z filmu Bękarty wojny, 2009 dyst. The Weinstein Company

Categories: Autor widmo, Bękarty wojny, Hobbit, kąt kamery, Mistrz, Poważny człowiek, słownik terminologiczny, Sokół maltański, Straż nocna, Władca pierścieni